කිරි මුහුද

මුහුදේ සමහර අවස්ථා වල ජලය "කිරි පැහැ" වන බව මුහුදේ යන අය විස්තර කර තිබේ. මෙසේ පෙනෙන්නේ කඵවර වී ගෙන එනවිටයි. ඇත්තටම එය නිල් පැහැයක් විය හැකයි. මීට හේතුව මුහුදේ අඩික ලෙස බැක්ටීරියා වර්ගයක් වැඩීම යැයි විශ්වාස කෙරේ. මෙම බැක්‍ටීරියා වුනට ජෛව සදීප්තිය ( bioluminescence) ඇතිකල හැකි බවයි මීට හේතුව. ලඟදී අපූරු චන්ද්‍රිකා රූපයක් මගින් මෙම සිදුවිමක් දැක ගත් බවට වාර්තා වෙයි.

ජෛව සන්දීප්තය ඇති අප දන්නා සතෙක් නාම් කලා මැදිරියයි ( firefly). නමුත් මෙම හැකියාව බොහෝ සතුනට ද ඇත.
මුහුද පත්ලෙ ජීවත් වන සමහරුනගේ ද මෙම හැකියාව තිබෙන බව මා මීට පෙර සටහන් කලා මෙතන. http://suvasayura.blogspot.com/2008/07/blog-post.html

ගෙම්බාගේ වසර ගෙවී යමින් පවතී...

ගෙම්බා අප සමග කෙතෙක් කල් සිටී ද?
http://suvasayura.blogspot.com/2008/06/blog-post_26.html

රැහැයියෝ

රැහැයියන් දකින්න අපහසු වුවද, උන්ගේ ගීත අසා නොසිටීම අසීරු කාර්යයකි. කුඩා කල සිට මා මුන්ගේ ගීත අසන්නේ ලොකු ආසාවකින්. උන් හැමදෙන එකවර නිහඩ වන්නේ කෙසේ ද යන්න මට තවම පුදුමයක ට හේතුවකි. ඔබ දන්නව ද එසේ නවතින හැටි? උන් එකවර නිහඩ වූවිට ඇතිවන මොහොත අපූරුයි. දහස් දෙනෙක් එකවර එකඟව හඩ නතර කරන්න උන් අතර යම් බසක් ඇත්ද? කියන ගීතයේ යම් සැකසුමක් තිබේ ද?

මේ කෘමී විශේෂය ලොව පුරාම පැතිරී ඇත. අප රටේ නැති තැනක් සොයා ගත නොහැක. නමුත් උන්ගේ ගිතය ට ඔබ සැබැවින්ම අසා තිබේ ද? උන්ගේ හඩ වෙනස් වන බව තේරේවි. තැනින් තැනට. මොහොතින් මොහොතට.

රැහැයියාට ඉංගිරිසියෙන් කියන්නෙ "ක්‍රිකට්" (cricket) කියලයි. විශේෂ 900කට වඩා සිටින මොවුන්ගේ ගීත විශේෂයෙන් විශේෂය ට වෙනස් වෙ. උන් බොහෝ අතින් තණකොළ පෙත්තට සමානයි. උන්ට සෑහෙන්න දුර/උඩ පනින්න පිලිවනි ( අඩි තුනක් පමණ).

උන් ගැන බොහෝ කට කතා සහ විස්වාස ගෙතී තිබෙන්නේ, උන්ගේ හඩ නිසයි. ගෙදරින් පිටවන විට උන් නිහඩ වූවොත් ඒ ගමණ අසුබ බව සමහරුනගේ විස්වාසයයි. උන්ව ගෙදරක ඇතුලට විත් ශබ්ද කිරීම වාසනාවන්ත බව සමහරු සිතයි. චීනයේ හා ජපානයේ උන් කුඩා කූඩුවල දාගෙන ගෙවල් ඇතුලේ ඇතිකල බව සඳහන් වේ. ගෙදරට අමුත්තන් පැමිනිවිට අමනාප නොවී පිටවී යන බවට මතයක් තිබින. උන්ගේ වාදනය ඉතා මිහිරි ලෙස සලකන අය, ගෙවල ඇති කලහ.

රැහැයියන් සබ්ද නගන්නේ උන්ගෙ කටින් නොව. පියාපත් වලිනි. එනිසා එය ගායනයක් නොව වාදනයකි! අනෙක මේ වාදනය කරනුයේ පරිමි සතුන් පමණි. උන්ගේ පියාපත් මේ සඳහා විසෙසුව සැකසි ඇත. එනිසා පියාසර කරන්නට බොහෝ රැහැයියන් විසේසනයනට නොහැකිය. වමත පිහිටි පෙර පියාපත යට දාර ඇත. මෙය අංශක 45 පමණ ඔසවා, දකුණු පියාපතේ පිටුපස ඉහල පියාපත සමග එකිනෙක ගාවයි. මෙම දකුණු පියාපත ගොරෝසුය. මෙය ක්‍රමය, හිස කෙස් පිහිරන පනාවක් නිය පොත්තෙන් සූරනවා මෙනි. මෙම ක්‍රමයට "ස්ට්‍රිඩියුලේෂන්" ( stridulation) යැයි කියනු ලැබේ.

මේ වාදනයට හේතුව, පරිමි සතකු, ගැහැනු සතකු ලඟට ගෙන්වා ගැනීමයි. අපේ සමහර අයත් ඕක කරනව - හින්දු චිත්‍රපට වල බොහෝ විට වෙන වැඩක්. මේ වාදනය හතර විදියකට වන බව සඳහන් වේ.
1. වැඩිම ශබ්ද නැගීම ගැහැණු සතා ට තමාව සොයාගෙන ලං වීමට යි ( අනෙකෙ පිරිමි සතුනට ඈත්විමට යි!).
2. ගැහැනු සතා ලංවූ විට ශබ්දය ඉතා අඩුකර වාදනයක් කරයි.
3. පිරිමි සතෙක් වාරදිලා හෝ ලං වුවහොත් ඉතා "නපුරු" වාදනයක් කරණු ඇසෙයි!
4. ගැහැණු සතා සමග එක්විමේදී කෙටි "සංසර්ග" වාදනයක් කරයි.

මෙම විබහළ ට ගොස් වාදනය අසතෑකි!
http://buzz.ifas.ufl.edu/489a.htm

ගැහැණු සතාගේ "කන" ඇත්තේ උගේ පාද වල හන්දිය ලඟ යි.
ගැහැනු සතා බිත්තර 2000 ක් පමණ එකවර පිටකරයි.

මුලින් කී පරිදි එක් එක් විශේෂය අනුව මේ වාදනය වෙනස් වේ. එමෙන්ම උෂ්ණත්වය අනුව ද වෙනස් වේ. උෂ්ණත්වය වැඩිවිමත් සමග රිද්ම වේගය වැඩිවේ. එම වැඩිවීම කෙතරම් සූක්ශමද කියතොත්, සමහර රැහැයියන් විශේෂ වල නාදයෙන් උෂ්ණත්වය මැනිය හැකියි. මෙයට "ඩොල්බෙයාර්ගේ නියමය" ( Dolbear's Law) යැයි කියණු ලැබේ.

උන් කුණුවන ශාක කොටස්, පුස් හෝ දිලීර වර්ග, කුඩා ශාක, මැරුණු කෘමින් ආහාරයට ගනී. සමහර අප්‍රිකානු හා ආසියාතික රටවල මිනිසුන් උන් ව ආහාරයට ගනී! ඇමෙරිකාවේ ද සමහර අය මෙම කෘමීන් අනුබව කරයි. ( හරි රසවත් ආහාරයක් කියලයි කියන්නෙ! පියාපත් හා පාද තමයි උගුරෙ රැඳෙන්නෙ...)

මුන් පිරිමි සතුන් දෙදෙනෙක් එකලඟ දැමූවිට උන් සටන් කරයි. මෙය ක්‍රීඩාවක් ලෙස චීනයේ කෙරෙන බව කියවේ. මෙවර ඔලිම්පික් ක්‍රීඩාවලියේදී මෙය දැකගත හැකි වේ යැයි බලාපොරොත්තු වූ අයගේ පැතුම් සුන්වී ගිය බව ආරංචි මාර්ග
වලින් කියැවේ :0

උන් "ක්‍රිකට්" ගහනව ද? ඒ වගේ...................

පවුල් ජීවිතයට වැදගත් වදනක්

හරි වදන යෙදීමේ වැදගත් කම මොනවට පෙන්වා දෙන අවස්ථා පවුල් ජීවිතයේ පැහැදිලිව පෙන්වයි. වැරදි වදන නිසා පවුල කැඩී බිඳී යා හැකියි. බිරිඳ සමග දවසක් කතා නොකර සිටින අවස්ථා ඇතිවිය හැකියි. ළමුන් ඉදිරියේ අනවශ්‍ය වාද ගැටුම් ඇතිවිය හැකියි. එනිසා මේ වැදගත් වදන ගැන හොඳින් දැනගත යුතුයි. හැමවිට එය යෙදවිමට පුරුදු විය යුතුයි.

මෙන්න අහන්න.

" මං කිව්ව නේද ඔයාට නිමල්‍ල ට ආරාදනා පතක් යවන්න කියල? ඇයි ඔයා යැව්වෙ නැත්තෙ? දැන් ඒගොල්ලො තරහ වෙයි. ඔයා ට කිසිම දෙයක් හරිය ට කරන්න බෑ. මං මොන මෝඩයෙක් බැන්ද ද මං දන්නෙ නෑ"

" ඉතිං ඔයා මොක ද ඒක නොකලෙ? ඔයා අනිත් අයට ආරාදනා යැව්වෙ. මං මොඩයනෙ, ඉතං මහ ලොකු නුවනක්කාරය කරන්න තිබුනනෙ. අනෙක මං ඔයා ට ෆෝන් කරල කිවවනෙ. මං නිසයි ඔයාට ඒ අතපසුවීම මතක් වුනේ, ඔන්න මෝඩයගෙ වැඩ!"

මෙන්න ආයිත් අහන්න

" මං යනව සාලියගෙ ගෙදර. ඔයා එනවනං ඉක්මනට ඇඳ ගන්න නැත්තං මා යනව"
"ඔයා ට ඕන නං යන්න. මට දැන් ද කියන්නෙ? ඔයා හොඳ ට ඇඳගත්ත ට පස්සෙ?"

මෙවැනි වාද ඇතිවීම ට හේතුව? එක වදනකින් ඔව නැවතිය හැකි - සදහටම.

මේ බලන්න.

" අනේ! නිමල්ල ට ආරාදනා කරන්න අපි ට අමතක උනානෙ! ......"
" අපි යං ද සාලියලගෙ ගෙදර?....."

"අපි"

ඉතා කෙටි වදනක්. බහු වචනයක්. සාමයෙ සහ ආදරයේ වැදගත්ම වදනක්.

වැඩිපුර යොදවමු. නේ ද?

රුධිර පීඩනය වැඩිවීම ට හේතු

අධික රුධිර පීඩනය ගැන හැඳින්විම කියෙව්ව ද?

රුධිර පීඩනය වැඩි අයගෙන් බොහෝ අය ට, 95% පමණ , හේතුවක් සොයා ගත නොහැක. ඉංගිරිසියෙන් essential hypertension ලෙස මේ අයගේ රෝගයට හේතු හඳුන්වයි. නොදැණුවත් කම වසා ගන්න වෙද මහතුන් භාවිතා කරන නමක් :-) හේතුව නොදන නමුදු, එහි යටින් ඇතිවන යම් ක්‍රියා දාමයන් ගැන අවබෝධයක් ඇත.

තවද, මානසික පීඩනය මෙම රෝගය ට වෙසෙසින් බලපානු ඇත. එසේම හදිසියේ අධික ලෙස පීඩනය වැඩිවීම ට කෝපය හෝ තරහ යෑම, හදිසි බිය, කළබළ වීම හේතු විය හැකිය.

5% පමන අයගෙ හේතුවක් සොයා ගත හැකිය.

හෘදයෙන් පිටවන ධමනිය - මහා ධමනිය - උප්පත්තියෙන්ම පටු විය හැක. එවිට මේ අයගේ, එම පටුවීම පිහිටන තැන අනුව, එක අතක හෝ අත් දෙකේ පමනක් පීඩනය වැඩිය. ඔඵවට ද - එනිසා මොලයට ද - මෙය බලපාන නිසා භයානක රෝගයකි. කුඩා ළමුනගේ හෝ තරුණ අයගේ රිධිර පීඩනය වැඩිවීම ට එක හේතුවකි. ඉංගිරිසි බසින් coarctation of the aorta ලෙස හඳුන්වනු ලැබේ.



වකුගඩුව උඩින් අධිවෘක්ක ග්‍රන්ඨ( adrenal glands or suprarenal glands) නම් ග්‍රන්ත දෙකකි. මේ ග්‍රන්තිවල ස්‍රාවයන් වැඩි වුව හොත්, රුඩිර පීඩණය වැඩිවිය හැකිය.

වකුගඩුව ට ලේ ගෙන යන ඩමනිය පටුවීම තව හේතුවකි. (renal artery stenosis)
වකුගඩුවල වෙනත් රෝග නිසා ද රුධිර පිඩනය වැඩිවිය හැකිය.
සමහර ඔසු ගන්නා විට ද පීඩනය වැඩිවිය හැකිය. ස්ටිරොයිඩ ලෙස හඳුනන සමහර මීට අයත් වේ. ප්‍රෙඩිනිසොලෝන් නම් ඇදුමට ගන්නා ඔසුව නිසා ද පීඩනය වැඩිවිය හැකිය.

මේ හේතු සොයා ගැනීම වැදගත් වන්නේ ඇයි? ඉන් සමහරක් සැත්කම් මගින් සුව කල හැකි බැවිනි. විසෙසෙන්ම අඩු වයසේ අය රිධිර පීඩනය වැඩිවී බැව දැනගත් විගස, මෙම හේතු තිබේද යැයි සොයා බැලිය යුතුය. එසේ සෙවිමට කරන පරීක්ෂන සමහරක් නම්:

ස්කැන් ( ultrasoud scan)
විසේස මුත්‍ර පරීක්ෂන
එකස්රේ ක්‍රම - x-rays, CT scan

රුඩිර පිඩනය වැඩි වූ වි ට සිරුරට ඇතිවන බලපෑම් කිම? පසු දිනක බලමු.

සිංහළ ද ? සිංහල ද?

පුල්ලි කවියකි

සිංහළ ද සිංහල ද "හරි" යන්න

බස දන්න උතුමනට බෑ විසඳන්න

කැමති විදියට ඔබ එය ලියන්න

දොස් පෙන්වන අයගෙන් කමන්න!

සිරුර තුල හැදෙන ගල්

සිරුර තුල ඇතිවන ගල් වල ට වටිනාකමක් නැති එකයි දුක............



සිරුර තුල ඇති නොයෙක් ලවණ නිසා, ගල් ඇතිවන එක පුදුමයක් නොවේ.

• මුත්‍රා ගල් urinary stones or calculi
• පිත ගල් gallstones
• කෙල හෙවත් ඛේට ග්‍රන්ති වල salivary stones or calculi
• අග්න්‍යාශය තුල pancreatic stones

බහුල ලෙස ගල් ඇතිවණුයේ මුත්‍රා මාර්ගය තුල යි. වකුගඩු, මුත්‍ර නාලිකා, මුත්‍රා බොක්ක ( මුත්‍රාෂය) තුල ද කලාතුරකින් මුත්‍ර වාහිනිය තුල හිරවී තිබෙණු දක්නට ලැබේ. මුත්‍රා වල ලවණ සමතුලිතතාව නැතිවූ විට කුඩා ස්ඵටික ඇතිවි, ඒවා සේදී පිට නොවී හිර වූවොත්, ගැටඵවක් ඇතිවේ. ඒවා වැඩීමට පටන් ගනී. මුත්‍රා අවහිර වූ විට වකුගඩු නරක් විය හැකිය. එක පැත්තක් පමණක් හිර වුවහොත් ( අපට වකුගඩු දෙකක් තියෙනවනෙ) මුත්‍රා පිටවිමේ කිසි අඩුවකෙ නොපෙනේ. කොන්ද, බඩ අධික ලෙස රිදීම ට පටන් ගත හැකිය. මුත්‍ර සමග ලේ යා හැකිය. විෂබීජ ඇතුල් වුවහොත් ඉතා අසීරු තත්ත්වයක් ඇතිවිය හැකියි. මෙවිට යම් ක්‍රමයක ට ගල් වහා ඉවත් කල යුතු වේ.

මුත්‍ර ගල් කැල්සියම් වලින් බොහෝ විට ඇතිවන්නේය. කැල්සියම් සමග ඔක්සලේට් (oxalate) නම් ලවණයක් එක්විය හැක. බොහෝ ඔක්සලේට් සිරුර තුලම හටගනී. සමහරුන ගේ උප්පත්තියෙම්ම අක්මාවේ යම් එන්සයමයක අඩුවීමක් නිසා ඔක්සලේට් වැඩි පමනින් මුත්‍ර මාර්ගයට වෑස්සී එහි ලවන සමතුලිතතාව වෙනස් කරයි, මේ අයට ජීවිතය පුරාම දිගින් දිගට ගල් ඇතිවේ.

යුරික් අම්ලය (uric acid)නම් දෙයක් ද අප සිරුර තුල සෑදී, මුත්‍රා සමග පිට වේ. මුත්‍රා වල සාන්ද්‍රණය වැඩිවූ විට, සහ එම ආම්ලික වූ විට
යුරික් අම්ලය ස්ඵටික වී ගල් සෑදේ.

සිස්ටීන් (cystine) නම් ඇමිනෝ අම්ලයක් ද මුත්‍රා සමග සමහරුන්ගේ වැඩිපුර පිටවේ. මේවා ද ආම්ලික හා සාන්ද්‍රනයෙන් අධික මුත්‍රා ඇතිවූ කල් හි ගල් සාදයි. තද ගතියෙන් වැඩිම ගල් ජාතියකි මේ.

මුත්‍රා වල විශබීජ ඇතුල් වීම නිසා උන් ඇතිකරන ඇමොනියා, බස්ම ගතිය නිසා අමෝනියම්-මැග්නීසියම්-ෆොස්ෆේට් හෝ ත්‍රිත්ව ෆොස්ෆේට් හෝ ස්ටෘව්යිට් (struvite) නම් ගල් වකුඟඩුව තුල සෑදිය හැකිය. මෙම ගල් වකුගඩුව තුල පැතිරි වැඩීමෙන් ගෝනකුගේ අං හැඩයට වැඩෙයි. (staghorn calculus)



මුත්‍රා ගල් සෑදීම වලකා ගැනීමට සිට්රෙට් නම් ලවනයක් වැදගත් වේ. ගල් විටින් විට දිගට හැදෙන බොහෝ අයගේ මුත්‍ර වල මෙම ලවණය අඩුබව සොයාගෙන ඇත.

පිත හොඳින් ගලා නොයයි නම් හෝ එහි කොලෙස්තරොල් හෝ යම් ලවණ වල සාන්ද්‍රනය වැඩි වුව හොත් පිත් බොක්ක තුල ත් පිත බඩවැල ට ගලන මාර්ගය තුල ගල් ඇතිවේ (gallstones). බඩ දකුණුපස ඉහල කොටස රිදීම, ආහාරයට පසු, තෙල් බැදුම් වැනිදේ අනුබව කල විට අපහසුතාවක් ඇතිවීම, ඇඟ ගැසී උණ ගැනීම, සම, ඇස් කහ වීම, මුත්‍රා තේ වතුර මෙන් පාටවීම ඇතිවිය හැකි රෝග ලක්ෂන සමහරකි. එමෙන්ම කිසිම අපහසුවක් නැතිව ද ගල් තිබිය හැකයි. වෙන දේක ට ස්කෑන් කලාම අහුවෙනව ! මෙන්න පිතෙන් ඇතිවන කොලෙස්ටරොල් ගල් වල හැටි..

අග්න්‍යාශය තුලද ගල් සමහර විට සෑදේ. අග්න්‍යාශය ඇත්තේ ද බඩ හෙවත් උදරය තුල, කොන්ද ත ලං වෙන්න...

කෙල උණන්නේ ග්‍රන්ති විශේෂයකිනි. ඒවා තුලත් ගල් ඇතිවිය හැකිය. ඒ ගල් නිසා ආහාර ගන්නා විට ඉදිමුමක් ඇතිවිය හැකිය. රිදෙන්නට පටන් ගනි. වැඩිපුර මෙම ගල් ඇතිවන්නේ දිව යට යි. පහත පිංතුරයේ ඔබට එවාන්නක් දැක ගත හැකිය.
මුත්‍රා ගල් ඇතිවීම වැලකීම කුමක් කල හැකි ද? ගල් එක්වරක් ඇතිවූ අය ට හා පවුලේ කිප දෙනෙකුට එසේ ඇතිනම් අන් පවුලේ අය ට පහත ඇතිදේ සුදුසුය. වෙදතුමා ඔබ මුත්‍රා හා ලේ පරික්සා කොට ඒ ගැන කියාවි. ගල් හැදුනු නැති අය ට, වතුර බීම පමණක් ඇත!! ගල් හැදෙන අයට මෙන්න කල හැකි සමහර දේ:

• වතුර වැඩිපුර බොන්න ලීටර 1-2 ක් දවසකට.
• සිට්රේට් වැඩිපුර ගන්න - දෙහි, දොඩම්, ජමනාරං වැනි ඇඹුල් පලතුරු හෝ පොට්සිට් නම් දියරයක් ඔසු සලකින් වෙද මහතා දේවි. ඔහුගේ උපදෙස් නොමැතිව පොට්සිට ගන්න එපා!
  

ගල් ඇතිබව සොයාගන්නේ මුත්‍රා පිරික්සාවෙන්, එකස්රේ (x-rays), ස්කෑන් ( ultrasound scan) සහ තවත් සමහර විසෙස පිරික්සාවන් වලිනි. සමහර අයට පැය 24 මුත්‍රා එකතු කිරීම ට අවශ්‍ය වේ. ගලක් පිට වී නම් එය ද විශ්ලේෂනය කල යුතුයි. එවිට එය සැදී ඇත්තේ කෙසේද, කුමණ ලවන වලින් ද යන්න දැණ ගන්න ට පිලිවන.


ගල් ඉවත් කරන්නේ කෙසේ ද? තව දවසක බලමු!

නව සිංහළ වදන් "සිංහල බ්‍ලොග්" වල ට

පුලිලි කවියකි

පරිගණකය නැත ඇත්තේ පරිගණින ය
අන්තර්ජාලය නැත ඇත්තේ තුරුදැල ය
"තාක්ෂණය" නැත ඇත්තේ සිප්ලකුව ය
කෙසේ වෙතත් නවක වදන් ලස්සන ය!

සකු - හෙළ

තාක්ෂනය = සිප්ලකුව
අන්තර්ජාලය=තුරුදැල
පද්ධතිය=සුසැටිය
පරිගනිකය=පරිගණිනය

මකුඵ දැල

අඩි 5ක් ඇතින් හිටවා තිබුණු කනු දෙකක් අතර මකුඵ දැලක් මකුඵවෙක් හදන්නෙ කෙසෙ ද? ඌ ට එතරම් දුර පනින්න බෑ නොව. ඌ නූලක් එක් පැත්තක අලවලා, ඒක ඇදගෙන බිමට බැස, බිම දිගේ ගොස් අනෙක් කනුව දිගේ උඩට නැග එතන අලවනව ද? ඒකත් අසීරු කෙරුවාවක්.

දවසක් මා ගසක් යට ඉඳගෙන ඉන්නා විට, මගේ මූනේ මොනවදෝ ගැවෙනවා දැණුනා. බලන කොට සියුම් මකුඵ නූලක්. මම එය ට කටින් පිඹ හැරියා ම එය ලඟ ඇති තවත් ගසක පැටලුනා. එවි ට මා නැගිට එය දිහා අනෙක් පැත්ත ට බලාගෙන යනවි ට පොඩි මකුඵවෙක් ඒ නූල දිගේ එනව. ඌ කොනට ම ඇවිදින් ආපසු හැරී ටික දුරක් ගොස්, නැවත හැරී, මේ දෙස ට ආවා. මෙවර මේ ගස දිගේ ඉහල ට නැග්ගේ තව නූලක් ඇදගෙන. එය උඩින් අලවා එය දිගේ පහලට බැස්සා.

එවෙලෙයි මට තේරුනෙ මකුඵවා දැල් හදන හැටි. දැලේ ඇද හදන හැටි. ඌ සමහර නූල් කා දමනව. උගේ ප්‍රමාණය යි දැලේ දිග පලල බැලුවම, එතරම් සමමිතියක් ඇති දැලක් හදන්න "තේරෙන්නේ" කෙසේ ද යන්න මට තවම වටහා ගන්න බෑ.

කොහොම හරි මකුඵ දැල් ගැන බොහෝ දේ මා සොයන්න ගත්තේ ඉන් පසුයි. ගුරුත්වාකර්ශනය නැති අභ්‍යවකාෂයේ යන යානා වල උන් දැල් හදන බව සොයා ගෙන තිබෙනව. ඒ දැල් පෘතිවිය මත සාදන දැල් වල ට වඩා යන්තමින් වෙනස් වුව ද, සෑහෙන දුර ට සාර්ථක විය. ඇනීටා සහ ඇරබෙලාසේ නම් දී තිවූ මේ මකුඵ දෙදෙන යානය පෘතුවියට නැවත පැමිනීමට පෙර මිය ගොස් ඇත.

ඇමෙරිකාවේ මකුඵවන් කිපදෙනක් එක් වී හදන විශාල දැල් දක්න ට ලැබේ. ලක්දිව ද විශාල මකුඵ දැල් මා දැක ඇත.

දැල බොහෝවි ට ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීම ට සිදුවණු ඇත. සමහර කොටස් කා දමමින් අනෙක් කොටස් නැවත සාදනු ලැබේ. මේම දැල් සාදන නූල් සාදන්නේ උන්ගේ බඩෙ ඇති ග්‍රන්ථ විශේෂයකිනි. මෙවැනි ග්‍රන්ථ එකිනෙක ට වෙනස් වේ. ඇලෙන සුඵ නූල් හා නොඇලෙන නූල් සාද ගන්නේ ද මෙනිසායි.
මෙම ග්‍රන්ථ මෙලෙස වෙන්කර නම් කරණු ලැබේ:
Glandula Aggregata ඇලෙන සුඵ දේ සාදයි
Glandula Ampulleceae major and minor ඇලෙන සුප නොවන, ඌ ට ඇවිදිය හැකි නූල් සාදයි.
Glandula Pyriformes නූල් එකිනෙක ට ඇලවීම ට අවශ්‍ය නූල් සාදයි.
Glandula Aciniformes අල්ලා ගන්නා කෘමීන් වටා ඔතන නූල් සාදයි.
Glandula Tubiliformes මකුඵවා ට ඉන්න කෝශය සාදා ගැනීමටයි.
Glandula Coronatae ඇලෙන සුඵ නූල් සාදයි.


මෙම නූල් තුනී වුව තරමේ හැටිය ට ඉතා ශක්තිමත් ය. ඇදෙන සුඵ නිසා තවත් ශක්තිමත් වෙ. එය සැදී ඇත්තේ යම් ප්‍රොටින් වර්ගයකිනි. එය "ෆයිබ්‍රොයින්" ලෙස හඳුන්ව යි. එහි කල් පැවැත්වීමේ හැකියාව විශේෂ ලක්ෂනයකි.

මෙම නූල් කෘත්‍රිම ලෙස හැදීම ට බොහෝ විද්‍යාඥයන් වෙහෙසෙයි. නව ටෙනිස් ක්‍රීඩාව ට "රැකට" පිති සැදීමට ත්, පතුරන් නවත්වන ඇඳුම් සාදීමටත්, සිරුරේ යම් කොටස් වෙනුවට භාවිතයටත්, සැත්කම් වල දී මැහිමට ත්, නැනෝ තාක්ෂනය ට ත්, මෙවැන්නක් ඉතා සුදුසු වේ යැයි ඔවුන්ගේ අදහසයි.

මකුඵවා

රාජදානිය: ඇනිමේලියා
වංශය: ආත්‍රපෝඩා
උපවංශය: කීලිසෙරාටා
පංතිය: අරැක්නිඩා
වර්ගය: ඇරනී (araneae)

හොසොල් රජුගෙ සිහින - 5

ස්වාමීණි, දෙපසින් මුඛ දෙකක් තිබෙන අශ්වයකු දුටිමි.

බුදුරදුන් එය පහදවමින්: රජතුමනි, මතු වන්නාවූ අධාර්මික රජවරු වරදක් වූ කල, වරදකරුවන ට කිසිවක් නොකොට දෙපැත්තෙන් අල්ලස් ගෙන කටයුතු කරන බැවින්, සමාජයට මහත් අයහපතක් වන්නේය.

රුධිර පීඩනය වැඩිවීම - හැඳින්වීමක්

රුධිර පීඩනය අත්‍යවෂ්‍යය. එවැන්නක් නැති නම්, රුධිරය සිරුර පුරා ගලන්නේ නැත! නමුත් එම පීඩනය සුඵවෙන් හෝ වැඩි වී පැවතුනොත්, සිරුරටම අහිතකරය. හදිසි මරණයට ගොදුතරු විය හැකිය.

විවේකය අඩු, තරඟකාරී ජීවිතයක් ගත කරන යුගයක, අවුරුදු 30 පැමිනෙන විට ඔබට රුධිර පීඩනය නිසා නොදැනුවම හානි සිදුවිය හැකි බව ලඟදී ඇමෙරිකාවේ, සාන්ත ෆ්‍රැන්සිස්කෝ විසු විදුහලේ අවුරුදු 10කට වඩා කල පර්යේෂනයකින් හෙලිදරව් විය. මෙම අනවශ්‍ය අතුරුපල වලකා ගත හැකිය. අපි මේ ගැන සොයා බලමු.

හෘද වස්තුවට හා රුධිර නාල වලට වන දේ ගැන පමණක් දැන සොයා බලමු. මෙන්න හෘදය පොම්පයක් සේ වැඩ කරන හැටි

රුධිර පොම්පය

මෙම පොම්පය මගින් රුධිරය සිරුර පුරා යැවීමට ප්‍රධාන තැන ගනියි. මින් තල්ලු කරන ලේ හෙවත් රුධිරය, රුධිර නාල හරහා ගලා ගෙන යයි. ලේ වතුරට වඩා උකුය. එනම් ආසෘතය වැඩි ද්‍රවයකි. මෙවැනි ද්‍රවයක් ගලා යාමට සලසන්නට සෑහෙන පීඩනයක් අවශ්‍ය වේ. තවද රුධිර නාල වල හරස්කඩ මීට බලපායි. කුමක් නිසා ද? එම නාල සිහින් වු විට ඒ හරහා රුධිරය යවන්න අපහසු නිසත්, පලල් වන විට පහසු බවත් නිසයි. මෙම ඉහත සාදක රුධිර ගමනට ප්‍රතිරෝධය වේ.

හෘදයෙන් විනාඩියකට "පොම්ප" කරණ ලේ පරිමාව කොපමන ද? එක් විටක් එය "මිරිකා" ලේ තල්ලු කරන විට පිටවන ලේ පරිමාව, විනාඩියකට හෘදය ස්පන්දනය වන වාර ගනනින් ගුන කිරීමයි. එක් විටක පිටවන පරිමාව මිලි ලිතර 70 නම්, විනාඩියකට ස්පන්දන 80 නම් මෙම පරිමාව මිලිලීටර= 70x80= 5600 වේ.

රුධිර පීඩනය යනු, ඉහත පරිමාව, රුධිර නාල වල ප්‍රතිරෝදයෙන් ගුණ කල විට ලැබේ. මෙම ප්‍රතිරෝදය නාල වල විශ්කම්භය අනුව වෙනස් වේ. හෘද වේගය ( බොහෝවිට නාඩි වේගයට සමානයි) හා හෘද පේශිය සංකෝචනය වන "හයිය" අනුව ද මෙය වෙනස් වේ. එසේනම් මෙම එක් එක් කාර්යයට බලපාන හේතු, රිධිර පීඩනයට බලපායි. තවද, හෘදය ලේ පිටකරන මොහොතේ දී පිඩනය, හෘදය සංකෝචනය නොවන අවස්ථාවට වඩා අඩුවේ. එනම් එහි අවමයක් හා උපරිමයක් අතර පීඩණය වෙනස් වන බවයි.

මේ සාදක වෙනස් කිරීමට බලපාන දේ බොහෝය. මානසික පීඩනය, ලේ වල සමහර හෝමෝන ප්‍රමානය, යම් බෙහෙත් වර්ග මින් සමහරකි.

පීඩනය මනින්නේ කෙසේ ද? තම උඩු භාහුව වටා "පටියක්" බැඳ මෙය කෙරනු ඔබ සමහර විට දැක ඇත. මෙහි දී සංඛ්‍යා දෙකක් ලියණු ලැබේ. මෙලෙස 120/80. එනම් හෘදය සංකෝචනය වන විට පීඩනය සහ ලිහිල් අවස්ථාවේ ඇති පීඩනයයි. ලිහිල් අවස්ථාවේ පීඩනය වැඩිවීම වඩා භයානකයි. ඇයි?

හෘදයට ද ලේ අවශයය. එය ලේ වලින් පරී තිබුන ද, එමගින් එහි පේෂියට අවශ්‍ය ඔක්සිජන්, ග්ලූකෝස් (සීනි) ලබා දිය නොහැක. එනිසා එම පේශියට ලේ ගෙනයන නහර ඇත. මෙම ලේ නහර වලට ලේ පිරී යන්නේ හෘදය ලිහිල් වූ අවස්ථාවෙදියි. එමනිසා, හෘදය සීග්‍රව ස්පන්දනය වේද, ඒ අවස්ථාවේ දී රිඩිර පීඩනය, එනම් ලේ නහර තුල ප්‍රතිරෝධය වැඩිවේ වේද, හෘදයට ලැබිය හැකි ග්ලූකෝස් හා ඔක්සිජන් ප්‍රමානය අඩුවේ! මෙය අහිතකරය.

දැන් අපට පෙනෙනවා රිඩිර පීඩනය වැඩි වූ විට වෙන එක දෙයක් නම්, හෘද වස්තුවට වඩා තදින් සංකෝචනය විය යුතු අතර, එයට ලැබෙන රුධිර ප්‍රමානය අඩුවන බව. වැඩ වැඩියි, බඩු (වැඩට උවමනා දේ) අඩුයි! අපොයි!! මෙහෙම දිගට ගියොත් හෘදය දුර්වල වෙනව නොවෙ ද?

කතාව මෙතනින් හමාර නොවෙයි. අධිම රුධිර පීඩනය සිරුරේ අනෙක් අවයව වලටත් අහිතකරය. වකුගඩු වලට බලපායි. ලේ නහර ඇතුලින් තුවාල වේ. එම නහර සමහරක් හීන්වී වැසී යා හැකිය. පුපුරා යා හැකිය.

වයස අනුව සාමාන්‍ය රුධිර පීඩනය ටිකක් වෙනස් වේ. නමුත් සමස්තයක් ලෙස 120/80 හෝ ඊට අඩු ප්‍රමානයකට නොතිබේ නම්, එය නොසැලකීම අනතුරු සහිතය.

තවත් කරුනක් මතක තබා ගත යුතුය. එක් වරක් බලා පීඩනය වැඩි යැයි නිගමනය කිරීම වැරදි යි. වැඩිනම්, දෙතුන් වාරක් සෝදිසි කල යුතුය. දිගටම වැඩි නම්, ඔහුට එම රෝගය ඇතැයි සිතා, රුධිර පීඩනය පාලනය කිරීමට කටයුතු කල යුතුය.

මෙය භයානක, නමුත් පාලනය කල හැකි රෝගයකි. සුව කල හැක්කේ කලාතුරකිනි. ඒ, ඊට හේතුවක් සොයා ගත හැකි නම් පමනි. බොහෝ අයට (90% වැඩි), හේතුවක් සොයා ගත නොහැක.

කොසොල් රජුගේ සිහින - 4

සිහිනය: ස්‍වාමීණි, මහා ගොණුන් අග යොදා ගොන් නාම්බන් මුල යොදා, ගැල් ඇදිම ට සලස්වනු දුටිමි. ඒ නාඹු ගොන් ගැල් ඇදගත නොහි කරින් වියගස් දමා ගැල් නොඅදින්නාහු. නියමිත දිනට නියමිත බඩු ගෙනයා ගත නොහි, මනුෂ්‍යයා දුකට පත්වී යන්නාහුය.

බුදුරදුන් එය පහදමින්: අධාර්මික රජු දවස සුදුස්සාට සුදුසු තැන නොදීම නිස, නියමිත කටයුතු කරගනු අපොහොසත් වූ නුසුදුස්සන් නිසා, මිනිසුන් දුකට පත් වන්නාහ.

පුල්ලි කවි

බ්‍ලොග් අඩවි ලිව්ව ට
අදහස් වෙසසි දෙසුව ට
පාඵවක් ඇත බැලුව ට
කවියක් ලියා නැතුව ට

ඔන්න පුල්ලි කවියක ට නිදසුනක්! මා එය ලීවෙ.

පුල්ලි කවි මගේ අදහසකි. "පුහුණු වෙන්න ලියන කවි" හෝ "පුරුදු වෙන්න ලියන කවි" යන්න ට කෙටි අරුතකි. උපමාවක් ලෙස ගත හොත්, හොඳින් කවි ලියන අය කවියෙන් දිවියෙක් මවා දක්වයි. මට එක පුල්ලියක් මවා දැකිවිය හැකිනම්, දැන ට ඒ හොඳට ම ඇති. මා මගේම පලමු කවිය ලිව්වේ ඊයෙ පෙරේද.

මේ බ්‍ලොග් වල දස්ස කවියෝ වෙසෙති. කිසි කවියක් නොලිවූ ඔබත් මා වැනි නම්, අපට ත් පිලිවනි පුල්ලි කවි ලියන්න :-)

ඔබ එවැන්නක් ලිව්වොත්, මටත් කියන්න, හොඳ ද?

කොසොල් රජුගේ සිහින - 3

ස්වාමීණි, වස්සන් උපන් දවසම, උන්ගෙන් දෙනුන් කිරි බොනවා දුටිමි.

බුදුරදුන් එය පහදමින්:

අනාගතයෙදි මිනිසුන් මව් පිය ගැන කිසි ගරු සරු නොමැතිව, තමා ට උවමනා සේ අවාහ විවාහ වෙති. වැඩිහිටියන ට නොසලකති. මේ හේතුවෙන් දෙමව්පියන් දුකසේ දිවි ගෙවති. එදවස උපන් වස්සන්ගෙන් කිරි බොන දෙනුන් මෙන් දරුවන්ට යටත්ව ඔවුන් නිසා ජීවත් වෙති.

කොසොල් රජුගේ සිහින - 2

සිහිනය: ස්වාමීනි. ඉතා කුඩා ගස්වල, පොළොවෙන් උඩට මතු වීමත් සමග, මල් හට ගත්හ. ගෙඩි හට ගත්හ.

බුදුරදුන් එය පැහැදිලී කරමින්: රජතුමණි, යහපත පිරිහී ගිය කල්හි, අනාගතයේ, ඉතා කුඩා ළදැරියන් සෘතු නොවිම, වැඩිවිය නොපැමිණම කුල කුමරුවන් සමග එක් වන්නාහ. කුඩා ගස් වල මල් හට ගැනිම වැනිය ඔවුන්ගේ සෘතු වීම. ගෙඩි හට ගැනීම වැනිය ඔවුන්ට දරුවන් ලැබීම.

කොසොල් රජුගේ සිහින - 1

කඵ පාහැති ගොණුන් සිව් දෙසින් පැමිණ රජ මිදුලේ යුද්ඳ කරණ ආකාරය ට සූදානම් වී සිටියා. මෙය බලන්නට ජනයා ආ කල ගර්ජනා කොට, යුද්ඳ නොකොට විසිර ගියා.

බුදුරදුන් මෙහි අර්ථය පැහැදිලි කරමින් : මහරජ, අනාගතයේ ඉතා ලෝබී අඳර්මිශ්ඨ රජුන්ගේ කාලයක, කුසල් යටපත් වී අකුසල් උත්සන්න් වූ විට මනාසේ වැසි නොලැබෙන්නේය. මේඝයෝ වර්ෂාව වස්නා ආකාරයක් දක්වා, මිනිසුන් වර්ෂා ජලයෙන් ප්‍රයෝජන ලබන්නට සසදානම් වත්ම, ගොන් විසිර ගියා මෙන් මේඝයෝ ද නොපෙනී යන්නාහ. වර්සඟාව නොවස්නේය. කුයල් සත්ත්වයෝ මැරී යන්නාහ. මහත් විපත් වන්නේයැ යි පහදා ලීය.