Apoptosis - programmed cell death සෛල වල මරණයට සැලැස්මක්

අප සිරුර සෛල වලින් සමන්විත නිසා, සිරුර සාදන ඒකක යැයි සැලකිය හැකි වේ. මෙම සියල්ලම එක සෛලයකින් පටන් ගෙන නොයෙක් වර්ග වලට විශේෂනය වේ. ඒවායින් බහුතරයක් නිතර නැතිවී යමින් පවතී. නව සෛල සෑදීමෙන් අලුත් වැඩියා වේ. මිනිස් සිරුර තුල දවසකට සෛල බිලියන 50-70 මෙසේ නැතිවීයනු ඇත. රතු රිධිරානුවක් දින සියයකට වඩා පවතින අතර, රිඩිරයේ ඇති සුදු රුධිරානු පවතින්නේ එක් දිනකි.

මෙම සෛල මිය යන්නේ ඇයි? කුමක් හේතුකොට ගෙනද? මොන සාදක වෙනස්වූවිටද?

මේ ගැටලු වලට උත්තර සැපයීම වැදගත් වනුයේ, ඉන් අපට වයස් යෑම ගැනත්, මරණය හා නොයෙක් රෝග ඇතිවීමට හේතුව ද දැන ගත හැකිවීම නිසයි. ඇත්තටම, දැන් අපට තේරෙන තරමට, ශෛල තුල, එහි නැතිවීම හා එසේ විමට කාලය "ලියා" තියෙන බවයි. එනම් ජාන වලින් මෙය පාලනය වනවා පමණක් නොව, ඒ ලියා ඇති කාලය, පිටස්තර සාධක හේතුකොට ගෙනද, වෙනස් වන අයුරුයි. එසේ නම්, අපට එම බලපාන සාධක දැන වෙනස් කල හැකි නම්, එහි ජීවන කාලය වෙනස් කල හැකි බවයි.

සෛලයක ජීවන කාලය සැලසුම් program කර ඇතිබව සොයාගෙන ඇත. මෙලෙස සෛලයම තමාගේ අවසානය නිගමනය කිරීම, වෙනත් හේතු නිසා විනාසවීමට - එනම් විපන්‍යය ( necrosis) නිසා නැතිවිමට - වෙනස්ය. සෛලය "දිවි නසා ගැනීමක් වැනිනකි" apoptosis හි සිදුවන්නේ. පිලිකා සෛල සමහරක, මෙම ක්‍රියාවලිය ඇනහිටියා මෙනි.

සෛල මෙසේ මිය යෑම අවශ්‍ය වේ. මෙන්න සමහර හේතු:

• කලලය වැඩීමේදී සමහර සෛල නැතිවී යායුතුය. සිරුරේ කොටස් වෙන් වීමට - අත් පා, ඇඟිලි වෙන්වී වැඩීමට - අතරතුර පටක නැතිවී යා යුතුය.
• පිලිකා සෛල, විකිරනයෙන් "තුවාල" වූ සෛල, විකෘති වූ සෛල, වයිරසයක් ඇතුලුවූ සෛල, "පරණ" සෛල යන සියල්ල සිරුරට කරදරයකි, අනතුරු සහිතය. එනිසා ඉවත් කල යුතුය.
• හම හෙවත් චර්මය skin, නිතර අලුත් වැඩියා විය යුතුය. අලුත් සෛල නිතරම වැඩෙන නිසා, පැරණි සෛල නැතිවිය යුතුයි (නැතිනම් අපේ සම ඉතා රලු වනු නිසැකයි!)
• ස්‍ත්‍රී අයගේ ඔසප් වීමේදී, ගැබතුල සෛල මෙසේ නැතිවී, නැවත වැඩීමට අවසර දේ
  

මෙම සෛල සවයං මරනයට හේතු සහ එය වැලකිය හැකි ක්‍රම සහ විදි සොයාගැනීමෙන්, මහලු වීම, පිලිකා පාලනය, ප්‍රතිශක්තිය හානිකර අවස්ථා මැඩපැවැත්විම, සමහර රුදිර රෝග ප්‍රතිකාර වලට විසඳුමක් ලැබිය හැකිවීමට ඉඩ ඇත.